Moderatorin: Aton monta betg angal taimp da raccolta, mabagn er taimp pigls utschels migrants da sa metter sen veia agl sid. Sen chel viadi traverseschan els antiras mars e deserts anfignen giu agl sid - ena detg'aventura. Ma, az vez er schon dumando scu tg'igls utschels migrants cattan la veia agl sid, sainza cartas e sainza GPS?
Sprecher: Gl’atun cura ch’ils dis vegnan pli cuorts ed ei vegn freid vegnan ils utschals migrants nervus ed els entscheivan a sgular entuorn e serimnan en gruppas. La raschun; els sentan ch’igl ei temps da sgular viers sid. Pertgei duront gl’unviern schela la tiara cheu tier nus, ascheia ch’els anflan negina maglia. Mo da tschella vart dal mund vegni plaunet stad. Ascheia sgolan els onn per onn mellis da kilometers el sid e la primavera puspei anavos. Mo co anflan utschals la vaia el sid e lura puspei a casa? Per capir quei fageinsa il medem viadi cun auto. Gl’emprem toc dil viadi ei sempels. Nus savein s’orientar vid caussas che nus enconuschin. Per exempel baselgias, cuntradas, cuolms ni bagetgs pli gronds. Ed exact tuttina eisi tals utschals. Datier da casa enconuschan els la cuntrada. Ascheia ch’els s’orienteschan er vid baselgias, uauls, cuolms ni baghetgs pli gronds. Vegnin nus lura cun igl auto en loghens che nus enconuschin bu, druvein nus agid da cartas ni dad in GPS. Cun agid da satellits muossan lezs a nus nua che nus essan, e nua che nus stuein ir. Ed ils utschals, lezs han er enzatgei sco in GPS.
Duront il di s’orienteschan certs utschals vid la posiziun dal sulegl, ed auters, quels che sgolan la notg, drovan perfin las steilas sco carta per saver nua ch’els ein. Munta quei lu ch’ils utschals anflan forsa bu la voia sche neblas cuvieran il sulegl ni las steilas? Na, pertgei utschals migronts san aunc dapli. La cuntrada, il sulegl e las steilas ein atgnamein mo las cartas per els. Propi s’orienteschan els cun enzatgei sco in compass intern. Utschals sentan las undas magneticas dil mund e san ascheia dapertut sil mund s’orientar en tgei direcziun ch’els ston sgular. Mintga ga ch’els fan quei viadi tegnan els edamen dapli loghens e puncts marcants ascheia che lur carta interna dal viadi vegn pli e pli cumpletta. Denton, co utschals construeschan quella carta interna ei tochen uss in misteri.
Moderatorin: So, sch'alloura lagn eneda vurdar sch'ia vei ossa er gist en pêr utschels tg’èn schon sen viadi...